Właściwe uregulowanie zatrudnienia jest sprawą kluczową, mającą przełożenie na inne zagadnienia prawnopodatkowe, m.in.: na skuteczność windykacji zaległego wynagrodzenia czy przyznanie prawa do emerytury za okres pracy w klubie lub akademii piłkarskiej.

Zwiększająca się świadomość prawna osób związanych bezpośrednio z branżą piłkarską, a w konsekwencji coraz częstsze korzystanie z profesjonalnej pomocy prawnej, np.: z pomocy radcy prawnego czy doradcy podatkowego, stwarza także duże możliwości do optymalizacji prawnopodatkowej stosunków zatrudnienia. Odpowiednio wdrożona optymalizacja stosunku zatrudnienia daje korzyści finansowe zarówno trenerowi piłki nożnej, jak i klubowi czy akademii piłkarskiej.

Analizując polski system prawa, można przyjąć, że trenerzy piłki nożnej mogą świadczyć swoje usługi na podstawie:

• umowy o pracę uregulowanej w Kodeksie pracy,
• umowy zlecenia uregulowanej w Kodeksie cywilnym oraz
• w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (samozatrudnienie) uregulowanej w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.

Dodatkowo po wprowadzeniu odpowiednich zapisów prawnych, można sobie wyobrazić świadczenie usług trenerskich na podstawie umowy o dzieło czy przy pomocy, np. spółki prawa handlowego, której wspólnikiem (właścicielem) jest trener piłki nożnej.

W tym miejscu należy również przypomnieć, że od 1 stycznia 2015 r. obowiązuje nowa uchwała zarządu PZPN wprowadzająca zalecane do ogólnego stosowania zasady regulacji stosunków pomiędzy klubem piłkarskim a trenerem piłki nożnej. Uchwała rozróżnia profesjonalne i amatorskie kontrakty trenerskie. Zasady wskazane w tej uchwale powinny być stosowane w kontraktach trenerskich zawieranych pomiędzy klubami a trenerami zarówno na szczeblu rozgrywek krajowych, jak i wojewódzkich. Zapisy uchwały powinny być również odpowiednio stosowane do umów zawieranych między wojewódzkimi związkami piłki nożnej a trenerami świadczącymi usługi trenerskie na rzecz ich reprezentacji. Wspomniana uchwała prawa związkowego PZPN określa również m.in.: wymogi prawne, jakie powinien zawierać każdy kontrakt trenerski, obowiązki klubu piłkarskiego wobec trenera oraz prawa i obowiązki trenera. Zaproponowany w załączniku do uchwały PZPN standardowy projekt kontraktu należy traktować jako kontrakt wzorcowy – do wykorzystania przy tworzeniu własnych umów. Z punktu widzenia prawa powszechnie obowiązującego, do takiego kontraktu, w sprawach w nim nieuregulowanych, będą miały zastosowanie odpowiednie przepisy Kodeksu cywilnego lub Kodeksu pracy. Co oczywiste, nie ma żadnych przeciwwskazań do zawierania umów mieszanych, czyli np. umów o pracę, do których zastosowanie będą miały w pierwszej kolejności przepisy Kodeksu pracy, ale które to umowy mogą być przecież uzupełnione o przepisy prawa związkowego PZPN, co w konsekwencji wprowadzi dodatkową ochronę prawną dla trenerów piłki nożnej.

Najważniejszą sprawą jest wybór odpowiedniej formy zatrudnienia. Należy mieć na uwadze, że wybór najlepszej formy prawnej zatrudnienia powinien być z jednej strony zgodny z prawem, a zarazem zoptymalizowany podatkowo, tak aby przynosił korzyści finansowe obu stronom umowy. Może zdarzyć się tak, że np. umowa zlecenia czy umowa o dzieło, na podstawie której trener świadczy pracę, podczas której codziennie przebywa w klubie i wykonuje zadania pod kierownictwem i nadzorem zarządu klubu, zostanie podczas kontroli Inspekcji Pracy lub podczas kontroli organów skarbowych zakwestionowana. W konsekwencji takiego zakwestionowania umowy cywilnoprawnej na klub może zostać nałożony obowiązek zapłaty zaległych składek i podatków wraz z odsetkami karnymi. Organy mogą bowiem uznać, że charakter zatrudnienia trenera odpowiada w rzeczywistości zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę, mimo że pomiędzy stronami została zawarta umowa cywilnoprawna.

Należy jednocześnie zaznaczyć, że również trenerzy wykonujący w rzeczywistości pracę mającą znamiona stosunku pracy, a pracujący w klubie na podstawie umowy cywilnoprawnej lub pracujący w ogóle bez umowy, mają uprawnienie do złożenia w sądzie pracy pozwu o ustalenie istnienia stosunku pracy.

Analizę rodzajów stosunków zatrudnienia w polskich przepisach znajdziecie w artykule „Formy prawne świadczenia usług trenerskich” opublikowanym w nr 2/2016 (15) czasopisma „Asystent Trenera”.

Tutaj można zamówić czasopismo „Asystent Trenera”