Futbol bywa grą, w której uporządkowany i zaplanowany ruch bez piłki wpływa na przebieg meczu w sposób znacznie bardziej znaczący niż to, co dzieje się przy piłce. A formą takiego ruchu jest wymiana pozycji, niezaburzająca ustawienia zespołu, ale wprowadzająca wewnętrzne przesunięcia. Poniżej przykładowe ćwiczenie pozwalające na doskonalenie wymiany pozycji w pionie, w odniesieniu do konkretnej przestrzeni na boisku.

Pole tak jak na poniższej grafice. Jeśli posiadamy 4 manekiny przeciwników, to ustawiamy je w rzędzie w środku pola z odstępami ok. 8–10 m między nimi. W sytuacji gdy nie mamy takich trenażerów, wystarczą chorągiewki lub słupki. Po stronie z piłką zawodnicy wymieniają podania, podczas gdy ich partnerzy z drugiej części pola pozostają w ciągłej gotowości do gry – trucht w miejscu i ruch do zawodnika z piłką, kiedy partner z przeciwka otrzymuje podanie. Celem ćwiczących jest doprowadzić do sytuacji, kiedy jeden z bocznych zawodników (wyjściowo 1–3) będzie w stanie zejść za linię środka pola do podania. Może to wyglądać następująco:

• na chwilę przed otrzymaniem podania przez zawodnika z nr 4 zawodnik nr 3 rusza zdecydowanie za linię środkową do partnera w posiadaniu,
• po otrzymaniu podania natychmiast przenosi piłkę do zawodnika nr 5 dystrybucją bez przyjęcia, a w tym samym momencie przyspieszony ruch na drugą stronę rozpoczyna zawodnik nr 6,
• zawodnik nr 3 kontynuuje swój ruch, a ten z nr 5 podaniem bez przyjęcia przenosi piłkę do wbiegającego wyżej partnera z nr 6.

Na końcu tej sekwencji ruchów otrzymujemy więc takie ustawienie:

Wymieniający się pozycjami zawodnicy zajmują pozycje środkowe i przy zachowaniu tych samych zasad kontynuujemy ćwiczenie w drugą stronę.

Ćwiczącym zwracamy uwagę, że nie każde zejście po piłkę musi prowadzić do podania od partnera. Tym bardziej jeśli jest ono wykonane zbyt wcześnie (np. piłka jest u zawodnika nr 6, a nr 3 już pojawia się na połowie z futbolówką). Wówczas wymagamy powrotu do ustawienia wyjściowego.

Aby dodatkowo zobrazować zawodnikom znaczenie wyciągania przeciwnika za wychodzącym zawodnikiem, możemy dołożyć w miejsce słupków środkowych dwóch neutralnych, którzy przy każdym ruchu do podania za połowę wykonują 4–5 kroków za schodzącym. Pozwala to na lepsze zakodowanie celu ćwiczenia w sposób wizualny.

Gdzie na boisku możemy bezpiecznie szukać tego rozwiązania? Choćby w strefie bocznej na styku tercji środkowej i ofensywnej, gdzie w ten sposób możemy wprowadzać na skrzydło do przyjęcia piłki przez naszą ósemkę lub dziesiątkę.

Powyższe ćwiczenie pochodzi z artykułu „Doskonalenie wymiany pozycji na boisku” opublikowanego w nr 4/2016 (17) czasopisma „Asystent Trenera”.

Tutaj można zamówić czasopismo „Asystent Trenera”