Od marca do czerwca 2016 r, już po raz drugi w swej trenerskiej karierze, Aurelijus Skarbalius prowadził pierwszy zespół duńskiego klubu Brøndby IF Kopenhaga. Przekazaliśmy mu pytania zadane przez naszych Czytelników i poniżej zamieszczamy odpowiedź na jedno z nich. Przy okazji zapraszamy do naszej grupy dyskusyjnej na Facebooku: ASYSTENT TRENERA.

Jaki jest Twój ulubiony system gry? Twoim zdaniem trenerzy powinni narzucać konkretny system zawodnikom, czy raczej dostosowywać system do zawodników, których posiadają w drużynie?

Generalnie mam taką filozofię:

• Musimy więcej atakować (oddawać strzałów i stwarzać sobie okazji) niż nasz przeciwnik.
• Musimy być częściej w posiadaniu piłki niż nasz przeciwnik.
• Musimy być mocniejsi mentalnie niż nasz przeciwnik.
• Musimy biegać więcej niż nasz przeciwnik.
• Musimy grać mądrzej niż nasz przeciwnik.
• Musimy wygrywać więcej niż nasz przeciwnik.

Myślę, że wszystkie te kwestie są na liście życzeń wielu trenerów. Jednak oczywiście należy też patrzeć, jakie się ma możliwości w konkretnym klubie z konkretnymi zawodnikami.

Dla mnie jest sprawą oczywistą, że jeśli klub kontynuuje jakąś wizję gry, to w końcu osiągnie sukces. Jeśli klub wdraża cały czas ten sam sposób gry, pod ten sposób szkoli młodych zawodników, skauci szukają zawodników o pasującym do klubu stylu gry itd., to wszystko sprawi, że w klubie zachowana będzie ciągłość działań, a to z kolei pomoże wszystkim w umiejętnym odczytywaniu i odnajdywaniu się w różnych sytuacjach meczowych.

Każdy zespół powinien mieć swoją tożsamość. Tożsamość pokazuje jasno, co zespół chce osiągnąć na boisku. Tożsamość objawia się tym, w jaki sposób zespół buduje swój atak, w jaki sposób zespół organizuje grę obronną, ilu zawodników znajduje się w polu karnym przy dośrodkowaniu, w jaki sposób zawodnicy reagują na stratę piłki, w którym miejscu zaczyna się pressing, jak wysoko gra linia obrony, czy przy SFG krycie jest strefowe czy indywidualne itd.

Poza tym łatwo można odczytać zamiary zespołu, kiedy:

• posiada piłkę,
• traci piłkę (transfer negatywny),
• broni w sposób zrównoważony,
• odzyskuje piłkę (transfer pozytywny),
• wykonuje SFG w ofensywie i defensywie.

Poza tym tożsamość zespołu można też poznać po tym, jak reaguje na grę rywala. Co wtedy robi? Czy jest w razie czego przygotowany na plan B lub C?

Moja odpowiedź na postawione pytanie jest taka: trzeba zbudować pewną bazę do wybranego sposobu gry. Następnie trzeba ją rozwijać do tego stopnia, by mieć możliwość elastycznej zamiany pewnych rzeczy w tym samym meczu lub w kolejnych meczach. To z kolei implikuje pytanie o system gry, a zatem o to, czy grasz z jednym defensywnym pomocnikiem, czy z jednym lub dwoma napastnikami, skrzydłowymi schodzącymi do środka, czy grającymi szeroko?

Twoim sprzymierzeńcem na pewno nie jest czas, którego potrzeba na wytrenowanie różnych wariantów i szczegółów. Musisz mieć także odpowiedni zasób ludzki, który pozwoli ci na skorzystanie z tych wariantów.

Uważam jednocześnie, że rolą klubu powinno być zbudowanie strategii gry i zatrudnienie trenera, który będzie spełniał te oczekiwania, ponieważ to klub decyduje o budżecie, więc podejmuje jednocześnie decyzje, na którego zawodnika go stać, a na którego nie.

„rolą klubu powinno być zbudowanie strategii gry i zatrudnienie trenera, który będzie spełniał te oczekiwania”

Według mnie futbol nieustannie się rozwija. Jedną z przyczyn jest to, że młodzi zawodnicy są coraz lepsi i potrafią zrobić więcej niż kiedyś.

Jako zawodnik, który przez 10 lat grał w Brøndby IF, miałem wielu uzdolnionych trenerów i wiele się od nich nauczyłem. Jednym z nich był Michael Laudrup, który uczył nas umiejętności gry posiadania piłki. Uwielbialiśmy to trenować i grać w ten sposób.

Kiedy zostałem trenerem, na bazie tego sposobu gry stworzyłem mój własny i początkowo odnosiliśmy wspaniałe wyniki. Z czasem stało się to trudniejsze, ponieważ sposób, którym graliśmy, nie był już tak zaskakujący dla przeciwników, mimo że nasi zawodnicy wspaniale rozwinęli umiejętność gry piłką od nogi do nogi.

Kiedy popatrzyłem na statystyki naszej gry w połowie sezonu, okazało się m.in., że tylko 3 gole strzeliliśmy po transferze pozytywnym. Wówczas zacząłem eksperymentować i być bardziej elastyczny co do taktyki gry, a co za tym idzie – zmieniłem odpowiednio ćwiczenia treningowe. Polegało to na tym, że większe części treningu poświęcone na gry doskonalące posiadanie piłki zmieniłem na gry z transferem pozytywnym, które sam wymyśliłem. Zaczęliśmy jednocześnie poszukiwać graczy o nieco innej charakterystyce. Do tego sposobu potrzebowałem zwłaszcza szybkich biegaczy, którzy nie zawsze dysponują najlepszą techniką. Po pół roku pracy zauważyliśmy, że nasze statystyki zaczęły się poprawiać. Z kolei w połowie następnego sezonu strzeliliśmy już 10 goli po transferze pozytywnym. Zauważyłem też jednocześnie, że byliśmy zespołem trudniejszym do zanalizowania dla przeciwnika i mogliśmy być bardziej nieprzewidywalni niż wcześniej.

Opowiedziałem to, ponieważ chcę zaznaczyć, że jako trener musisz dziś stworzyć swoją bazę gry. A jeśli do tego będziesz miał elastyczne podejście, wówczas będziesz w stanie dostosowywać sposób gry do potrzeb meczu.

„jako trener musisz dziś stworzyć swoją bazę gry”

Na koniec chcę podkreślić, że zawsze zwracam uwagę na tendencje w grze drużyny. Jeśli więc mamy więcej dośrodkowań, więcej sytuacji podbramkowych i więcej SFG niż przeciwnik, wówczas wygramy więcej meczów niż przegramy.

Więcej odpowiedzi trenera Aurelijusa Skarbaliusa na pytania Czytelników Asystenta Trenera znajdziecie w artykule „Zawsze zwracam uwagę na tendencje w grze drużyny” opublikowanym w nr 3/2016 (16) czasopisma „Asystent Trenera”.

Tutaj można zamówić czasopismo „Asystent Trenera”