Tworzenie modeli taktycznych w grach zespołowych, w tym w piłce nożnej, jest najtrudniejsze. Model powinien bowiem uwzględniać elementy, takie jak zachowania boiskowe poszczególnych zawodników, ich relacje, działania poszczególnych formacji (obrona, pomoc, atak), reakcje pojedynczych zawodników i zespołu jako całości na potencjalne działania ze strony przeciwnika.

Na przykładzie modelu taktycznego (1–4–1–3–2) pokazałem ustawienie zawodników (1) na boisku oraz wydzielone strefy (2) do poruszania się zawodników posiadających piłkę. Zadaniem zawodników posiadających piłkę jest wykonanie maksymalnej liczby podań na jeden kontakt. Rozmiar całego pola gry wynosi 15 × 15 m.

Następny etap przewiduje udział czterech zawodników, których celem jest odbiór piłki. Zawodnicy ci nie mogą opuszczać swojego kwadratu (5). Rozmiar każdego z kwadratów wynosi 7,5 × 7,5 m. Gdy piłka znajdzie się w jednym z kwadratów, zadaniem zawodników odbierających piłkę jest natychmiastowy jej odbiór.

Zawodnicy będący w posiadaniu piłki cały czas przesuwają się w swoich strefach, pozostając w gotowości (w pozycji otwartej) do podania, jednocześnie starając się wymieniać między sobą podania na jeden kontakt i jak najdłużej utrzymać przy piłce. Ćwiczenie może trwać do 20 min.

Model taktyczny 1–4–1–3–2

Co 3 min następuje zmiana czwórki zawodników odbierających piłkę.

W tym ćwiczeniu zawodnicy odbierający piłkę trenują nawyki gry w obronie: konieczność ciągłego obserwowania przeciwników, wybierania właściwej pozycji i dogodnego momentu do zaatakowania zawodnika z piłką, umiejętność gry 1 × 1 w odbiorze, przewidywanie zachowania przeciwnika. Ćwiczenie jest także świetnym elementem przygotowania motorycznego, ponieważ zawodnicy odbierający piłkę muszą dużo i nieustannie biegać w wyznaczonym polu, zanim uda im się przejąć futbolówkę.

Powyższy fragment pochodzi z artykułu „Modele taktyczne. Metoda nauczania taktyki gry” opublikowanego w nr 5/2020 (40) czasopisma „Asystent Trenera”.

W artykule trener Pavlo Perepelytsia omawia dodatkowo modele taktyczne:

• 1–4–1–4–1,
• 1–4–2–3–1,
• 1–3–1–4–2,
• 1–3–2–3–2,
• 1–3–2–4–1,
• 1–4–2–4,
• 1–4–1–3–1 (junior),
• 1–3–1–3–2 (junior),
• 1–3–2–3–1 (junior),
• 1–3–1–3–1 (junior),
• 1–3–2–3 (junior).

Tutaj można zamówić czasopismo „Asystent Trenera”